Tầm quan trọng của kiến trúc sư cảnh quan trong việc xây dựng không gian công cộng cho trẻ em

 Vào một ngày tôi có dịp đi ngang qua một quảng trường mới ở Tel Aviv, tình cờ  nhìn thấy khoảng một hàng gần 10 chiếc xe đẩy em bé ở gần đó mà không có ai trông giữ. Và khi tiến lại gần hơn thì tôi phát hiện ra một khu vườn chìm dưới mặt đất, với rất nhiều trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chơi dưới ánh mặt trời mùa đông trong khi cha mẹ thì thơ thẩn rảo bước trên các khu vực thấp hơn ở xung quanh. Khu vườn chìm này được thiết kế bởi nhà điêu khắc nổi tiếng của Israel: Dani Karavan, người được biết đến với những tượng đài tưởng niệm của mình tại Israel và trên thế giới.

Dani Karavan thiết kế  tác phẩm điêu khắc Kikar Levana về môi trường ,được đặt trên đỉnh một ngọn đồi nhỏ, tại Edith Wolfson Park, Tel Aviv. Tên của tác phẩm điêu khắc có nghĩa là Quảng trường Trắng, nó nằm ở điểm cao nhất của Tel Aviv nơi giao giữa thành phố với khu vực gần Givatayim. Một điều khá thú vị là tượng đài hoạt động như một không gian năng động phục vụ cho trẻ em  tới để vui chơi, giao lưu và cười đùa, nó tạo ra một loạt các không gian thú vị với lối kiến ​​trúc và thiết kế rất độc đáo.

Habima Square vào một ngày cuối tuần trong tuần lễ Quảng trường Habima – Hòa nhập với mọi người! Hóa ra khu vườn chìm này là một sân chơi lý tưởng của trẻ em. Nó được bao phủ trong cỏ mềm, có những con đường thân thiện làm bằng gỗ, có những loài cây thú vị và quan trọng nhất, đây là một nơi an toàn. Trẻ em không thể dễ dàng chạy lên được những cầu thang lớn và mở cổng ra vào để tiếp xúc với các con đường đang lưu thông hối hả ngoài kia, vì thế nơi này đã trở thành một nơi hoàn hảo cho các bậc phụ huynh mang con em đến tắm dưới ánh nắng  mặt trời mùa đông. Vây thì cuối cùng khu vườn này được thiết kế dành riêng cho trẻ em, hay chỉ là một sự cố kiến trúc đã vô tình trở nên  hữu ích ?

  Một thành phố có mật độ cao như Tel Aviv cũng mang đến được cho trẻ em một vài khu vực có thể chạy nhảy miễn phí. Trong lòng thành phố còn có những sân chơi với hàng rào thấp nằm ở giữa các đại lộ, và các công viên nhỏ. Với hơn một nửa dân số trên thế giới hiện đang sống ở các đô thị, thì không gian ngoài trời cho trẻ em chơi có ý nghĩa rất quan trọng đối với đại đa số người dân. Có một xu hướng là trẻ em được vui chơi bên ngoài ngày càng giảm đi do sự lo sợ của cha mẹ chúng cho sự an toàn của con em họ. Một báo cáo năm 2009 của tạp chí Tự Nhiên Anh cho thấy chỉ có 10% trẻ em được chơi  trong rừng, so với 40% thế hệ của cha mẹ chúng. Một báo cáo gần đây cũng thống kê được rằng có 25% trẻ em Anh không bao giờ chơi bên ngoài, trong một cuộc khảo sát trên phạm vi 1000 người ở khắp đất nước.

Không gian ngoài trời được thiết kế lấy trẻ em làm chủ đạo là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho chúng. Bệnh béo phì ngày càng tăng ở các nước đang phát triển có liên quan đến chế độ ăn uống thiếu chất và ít vận động . Có một mối tương quan tỷ lệ thuận giữa những trò chơi cấp độ cao bên ngoài và hoạt động thể chất, cho thấy khu vui chơi ngoài trời là chìa khóa giúp cho trẻ em khỏe mạnh hơn. Trẻ em dành nhiều thời gian hơn bên ngoài có khả năng tập trung cao hơn, ít bệnh tật hơn, có sự phát triển cơ học tốt hơn, và các hoạt động chơi của chúng thì vô cùng đa dạng.

   Tiếp cận với một môi trường ngoài trời đảm bảo cũng rất quan trọng cho sự phát triển của trẻ em, một không gian ngoài trời có chất lượng cao thì ảnh hưởng tốt đến phát triển thể chất, tình cảm và xã hội của trẻ em. Trong cuốn sách mang tính đột phá của mình : “Những đứa trẻ cuối cùng trong rừng : Bảo vệ trẻ nhỏ khỏi hội chứng  Rối Loạn Do Thiếu Thiên Nhiên (2005) “, Richard Louv đã tiến hành tạo ra một  trường hợp cho các trò chơi tự phát ngoài trời và tạo ra sự kết nối với thiên nhiên trong suốt thời thơ ấu. Ông trích dẫn khá nhiều lợi ích tích cực từ kinh nghiệm trong việc vui chơi ngoài trời thường xuyên như một phần của cuộc sống hàng ngày của trẻ em. Những trải nghiệm ngoài trời tích cực có thể thúc đẩy hạnh phúc hơn, khỏe mạnh hơn, thông minh hơn, và tốt hơn nữa, trẻ em nhận thức được thiên nhiên và có thể trở thành những người quản lý tương lai của trái đất.

Kiến trúc cảnh quan cho trẻ em đã được phát triển trong 80 năm qua. Vào giữa những năm 1900, Lady Allen của Hurtwood, một kiến ​​trúc sư cảnh quan cho trẻ em đã ủng hộ một nhận xét: “Thà để một cánh tay bị gãy còn hơn là một tinh thần bị bầm dập”. Cô cũng từng kêu gọi hiệp hội cha mẹ ở New York đề kiện những nhà chức trách của thành  phố với lý do “thiệt hại tinh thần con cái họ bởi vì chính quyền đã không xây dựng đủ sân chơi phù hợp và thú vị cho bọn trẻ.” Kiến trúc sư cảnh quan thiết kế các không gian riêng cho trẻ em, mục đích những không gian đó để trẻ em chơi, kích thích trí tưởng tượng, và hỗ trợ tương tác giữa chúng với những đứa trẻ khác và với môi trường xung quanh. Một không gian cảnh quan tốt cho trẻ em là một không gian phải đảm bảo tạo ra sự hứng khởi, vui vẻ, an toàn và có tính giáo dục. Sau đây là một vài ví dụ về thiết kế kiến trúc các không gian vui chơi rất tuyệt vời trên toàn thế giới.

Sân chơi trong Công viên Belleville, Paris, nằm ​​trên độ dốc cao vút, có diện tích rộng bằng một khu thể thao leo núi với những độ dốc khác nhau cho các mức chinh phục, và không gian cũng được phân chia cho các nhóm tuổi khác nhau .

Thiết kế sân chơi ở Discovery Woodland , công viên nông trại Shelby ,Mỹ khuyến khích các trò chơi khám phá, tạo ra sự vui vẻ và hứng thú song song với phát triển lành mạnh của trẻ em về cả thể chất và tinh thần. Sân chơi cung cấp một môi trường khuyến khích sự tương tác và sự tham gia của trẻ em. Chúng phải hòa nhập, di chuyển xung quanh và tìm kiếm cơ hội để tham gia leo trèo, trượt, chạy nhảy, tranh giành, bơi lội, xây dựng, tìm kiếm và khám phá. Đây là một dự án tốt lấy trẻ em làm trung tâm trong việc xây dựng và thiết kế cảnh quan.

Một số dự án khác trên thế giới đã để trẻ em tham gia trực tiếp nhằm giúp tạo ra không gian mà chính chúng được hưởng lợi. Viện Nghiên Cứu Cảnh Quan Vương quốc Anh cung cấp một khóa hướng dẫn cho học sinh trung học tham gia trong quá trình thiết kế, bên cạnh đó cũng tiến hành một số dự án thực tế vận động đến vai trò của trẻ em.

Các kiến ​​trúc sư thiết kế công viên này đã tiến hành các cuộc hội thảo và các buổi thực hành thiết kế với cộng đồng, cùng với các chuyên gia trẻ em tại địa phương và những nhà đầu tư. Điều này đã mang đến cho KTS ý tưởng  độc đáo để tạo ra và truyền cảm hứng cho sự thay đổi trong không gian vui chơi ngoài trời.  Kết quả là tạo ra trên mặt bằng những không gian có thể  giúp hình thành và nuôi dưỡng sự phát triển lành mạnh của trẻ em và giúp chúng kết nối mạnh mẽ với thế giới tự nhiên.

  Môi trường tự nhiên là hệ thống tích cực hỗ trợ cuộc sống của chúng ta, và bất kỳ cơ hội cho trẻ em để tương tác với ngoài trời cũng rất tuyệt vời  để giúp chúng khám phá và hiểu rõ hơn về thế giới xung quanh. Khi chúng lớn lên chúng có thể hiểu con người là một phần của thiên nhiên, và chúng ta phụ thuộc vào thiên nhiên ra sao, chúng ta  nuôi dưỡng , bảo vệ trái đất như thế nào, điều đó cũng giống cách như chúng đang được chăm sóc lúc nhỏ vậy . Tóm lại, Kiến trúc sư cảnh quan có một vai trò quan trọng trong việc tạo ra một không gian ngoài trời an toàn, vui vẻ và dễ tiếp cận cho trẻ em vui chơi, rèn luyện thân thể, tương tác và học hỏi, đó chính là trách nhiệm và bổn phận của một người KTS cảnh quan ngày nay.

*Bài viết được viết bởi nhà văn  Jo Savill

Quỳnh Thư – Kienviet.net (Dịch từ landarchs)